Καλοήθης διόγκωση του προστάτη

Διογκωμένος προστάτης σημαίνει ότι ο αδένας έχει μεγαλώσει. Η διόγκωση του προστάτη συμβαίνει σχεδόν σε όλους τους άνδρες καθώς μεγαλώνουν. Η διόγκωση του προστάτη συχνά ονομάζεται καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (BPH).

Η καλοήθης διόγκωση του προστάτη είναι συχνή.

Μέχρι την ηλικία των 60 ετών, περίπου οι μισοί άνδρες και μέχρι την ηλικία των 85 ετών, περίπου το 90% θα έχουν κάποια σημάδια αυτής της κατάστασης.

Περίπου οι μισοί από όλους τους ανθρώπους με BPH θα αναπτύξουν συμπτώματα που απαιτούν θεραπεία.

Όχι, η ύπαρξη ΒΡΗ δεν αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, η BPH και ο καρκίνος του προστάτη μπορεί κατά καιρούς να έχουν παρόμοια συμπτώματα. Εάν υπάρχει ΒΡΗ, μπορεί να υπάρχει ταυτόχρονα και καρκίνος του προστάτη.

Οι άνδρες με τους ακόλουθους παράγοντες έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καλοήθη υπερπλασία του προστάτη:

• ηλικία 40 ετών και άνω
• οικογενειακό ιστορικό καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη
• παθήσεις όπως η παχυσαρκία, οι καρδιακές και κυκλοφορικές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου 2
• έλλειψη σωματικής άσκησης
• στυτική δυσλειτουργία

Δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος για την πρόληψη της υπερπλασίας του προστάτη.Η απώλεια βάρους και η ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, μπορεί να βοηθήσουν. Το υπερβολικό σωματικό λίπος μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ορμονών και άλλων παραγόντων στο αίμα και να διεγείρει την ανάπτυξη των κυττάρων του προστάτη. Η σωματική δραστηριότητα βοηθά επίσης στον έλεγχο του βάρους και των επιπέδων των ορμονών.

Τα συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος που υποδηλώνουν καλοήθη υπερπλασία του προστάτη μπορεί να περιλαμβάνουν

• συχνουρία
• επιτακτική ούρηση
• δυσκολία στην έναρξη της ροής των ούρων
• αδύναμη ή διακοπτόμενη ροή ούρων
• σταγονίδια στο τέλος της ούρησης
• νυκτουρία
• κατακράτηση ούρων
• ακράτεια ούρων
• πόνος μετά την εκσπερμάτιση ή κατά την ούρηση
• ούρα με ασυνήθιστο χρώμα ή οσμή

Οι επιπλοκές της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη μπορεί να περιλαμβάνουν

• οξεία κατακράτηση ούρων
• χρόνια κατακράτηση ούρων
• αίμα στα ούρα
• λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (ουρολοιμώξεις)
• βλάβη της ουροδόχου κύστης
• βλάβη των νεφρών
• πέτρες στην ουροδόχο κύστη

Η διάγνωση βασίζεται :

• στα συμπτώματα της ΒΡΗ
• την ανεύρεση διογκωμένου προστάτη κατά την υπερηχογραφική εξέταση.
• την ανάδειξη ασθενούς ροής στην εξέταση ουροροομετρίας. Πρόκειται για μια απλή εξέταση κατά την οποία ο ασθενής περιμένει μέχρι να γεμίσει η κύστη του και στη συνέχεια ουρεί σε ένα ειδικά σχεδιασμένο κύπελλο που μετρά τη ροή των ούρων.

Ορισμένες φορές χρειάζεται να γίνουν και άλλες εξετάσεις, όπως:

• PSA. Όταν υπάρχει υποψία καρκίνου του προστάτη, με βάση την κλινική εξέταση,ο γιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε εξέταση PSA.
• Κυστεοσκόπηση. Αυτή γίνεται συνήθως όταν υπάρχει υποψία για ανωμαλία της ουροδόχου κύστης, όπως όγκος, και για να αποκλειστεί μια στένωση της ουρήθρας.
• Αξονική τομογραφία ή υπερηχογράφημα των νεφρών.Σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ανατομία των νεφρών και των ουρητήρων μπορεί να είναι απαραίτητη η διενέργεια αξονικής τομογραφίας και, όταν αυτή δεν είναι διαθέσιμη, υπερηχογράφημα.

Υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε αν έχετε συμπτώματα που σχετίζονται με τη ΒΡΗ.Αυτό σημαίνει φυσικά ότι πρέπει πρώτα να επισκεφθείτε τον Ουρολόγο σας, ο οποίος θα κάνει τη σωστή διάγνωση,θα αποκλείσει τυχόν άλλες παθήσεις που τα προκαλούν και θα σας δώσει συγκεκριμένες συμβουλές για το τι θα μπορούσε να σας βοηθήσει.Μερικά γενικά μέτρα είναι:

• Πίνετε λιγότερα ανθρακούχα ποτά και λιγότερο αλκοόλ, καφεΐνη και τεχνητά γλυκαντικά.
• Πίνετε λιγότερα υγρά το βράδυ.Προσπαθήστε να αποφύγετε την κατανάλωση υγρών για 2 ώρες πριν πάτε για ύπνο.Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επεισοδίων που ξυπνάτε για να ουρήσετε κατά τη διάρκεια της νύχτας.
• Να θυμάστε να αδειάζετε την ουροδόχο κύστη σας.Θυμηθείτε να πηγαίνετε στην τουαλέτα πριν από μακρινά ταξίδια ή όταν ξέρετε ότι δεν θα μπορείτε να φτάσετε εύκολα σε μια τουαλέτα.
• Διπλή ούρηση.Η διπλή ούρηση περιλαμβάνει την αναμονή μερικών λεπτών αφού τελειώσετε την ούρηση πριν προσπαθήσετε να ξαναπάτε. Μπορεί να σας βοηθήσει να αδειάσετε σωστά την ουροδόχο κύστη σας. 
• Έλεγχος των φαρμάκων σας. Ελέγξτε με το γιατρό σας αν τυχόν φάρμακα που παίρνετε μπορεί να επιδεινώνουν τα συμπτώματα ούρησης.
• Τρώτε περισσότερες φυτικές ίνες. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε τη δυσκοιλιότητα,η οποία είναι ένας γνωστός παράγοντας που επιδεινώνει τα συμπτώματα από την ουροδόχο κύστη σας.

Τα φρούτα, τα λαχανικά και τα υγιεινά (ακόρεστα) λιπαρά μπορεί να ωφελήσουν την υγεία του προστάτη σας. Εξετάστε το ενδεχόμενο να ακολουθήσετε τη μεσογειακή διατροφή ή να ενσωματώσετε περισσότερα από τα παρακάτω στα γεύματά σας:

• Μούρα.
• Μπρόκολο.
• Εσπεριδοειδή.
• Ξηροί καρποί.
• Ντομάτες.
• Κουρκουμάς.

Μια κακή διατροφή μπορεί να επιδεινώσει την BPH σας. Εάν έχετε BPH, είναι καλή ιδέα να αποφεύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα σάκχαρα και τις μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων καθώς και:

• Το αλκοόλ.
• Καφεΐνη.
• Τα γαλακτοκομικά.
• Κόκκινο κρέας.
• Το αλάτι.

Ναι, υπάρχουν μερικά συμπληρώματα που μπορεί να είναι χρήσιμα σε ορισμένους ασθενείς.Δυστυχώς λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που υπάρχει για αυτή τη μορφή θεραπείας υπάρχουν πολλά διαφορετικά σκευάσματα διαθέσιμα, τα περισσότερα από τα οποία είναι άγνωστης προέλευσης και σύνθεσης.Πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε από αυτές τις θεραπείες ο ασθενής θα πρέπει να ζητήσει τη συμβουλή του Ουρολόγου προκειμένου να επιλέξει ένα από αυτά που έχει πιθανότητες να λειτουργήσει. 

Δυστυχώς δεν βλέπουν όλοι οι ασθενείς ουσιαστική ανακούφιση από τα συμπτώματά τους από τη συντηρητική θεραπεία. Σε αυτή την περίπτωση η πρώτη γραμμή θεραπείας είναι τα φάρμακα που είτε χαλαρώνουν τον προστάτη είτε μειώνουν το μέγεθός του.Μερικές φορές χορηγείται συνδυασμός αυτών. Συνήθως είναι αρκετά αποτελεσματικά και το αποτέλεσμά τους μπορεί να διαρκέσει για μερικά χρόνια.Σε περιπτώσεις που υπάρχουν και άλλα συμπτώματα από την ουροδόχο κύστη,όπως η επιτακτική ανάγκη και η συχνουρία ,μπορούν να χρησιμοποιηθούν φάρμακα που χαλαρώνουν την ουροδόχο κύστη μόνα τους ή σε συνδυασμό με τα προαναφερθέντα δισκία.

Οι ασθενείς που έχουν αναπτύξει επιπλοκές από την καλοήθη διόγκωση του προστάτη, όπως πέτρες στην ουροδόχο κύστη, εκκολπώματα της ουροδόχου κύστης, χρόνια κατακράτηση, πολλαπλά επεισόδια σημαντικής αιμορραγίας από τον προστάτη ή βλάβη των νεφρών, είναι απίθανο να ανταποκριθούν στην ιατρική θεραπεία και η καθυστέρηση στην οριστική θεραπεία μπορεί να είναι αρκετά επικίνδυνη. Σε αυτές τις περιπτώσεις η χειρουργική θεραπεία είναι συνήθως η προτιμώμενη προσέγγιση, καθώς ανακουφίζει από τα συμπτώματα και αποτρέπει την περαιτέρω βλάβη της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.

Υπάρχουν λίγες περιπτώσεις όπου τα φάρμακα δεν θα λειτουργήσουν για τον ασθενή από την αρχή, ακόμη και αν ο ασθενής τα έχει χρησιμοποιήσει για ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Επίσης μετά από μερικά χρόνια συνεχούς θεραπείας κάποιοι ασθενείς μπορεί να διαπιστώσουν ότι τα συμπτώματά τους επιδεινώνονται. Σε αυτές τις περιπτώσεις το επόμενο βήμα είναι συνήθως η χειρουργική επέμβαση με τη μορφή της διουρηθρικής προστατεκτομής με ενέργεια πλάσματος(TURIS), του Rezum, της αφαίρεσης του προστάτη με λέιζερ (HOLEP) ή της ρομποτικής απλής προστατεκτομής.

Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής θα πρέπει να έχει μια λεπτομερή συζήτηση σχετικά με το ποιες μέθοδοι ενδείκνυνται για τη συγκεκριμένη περίπτωση και ποια είναι τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Όλες οι θεραπείες μπορούν να έχουν πολύ καλά αποτελέσματα εάν εφαρμοστούν με βάση τις σωστές ενδείξεις και γίνουν από έμπειρους Ουρολόγους.

Σε γενικές γραμμές, πιο επιθετικές θεραπείες όπως η ρομποτική απλή προστατεκτομή ενδείκνυνται σε περιπτώσεις με πολύ μεγάλο προστάτη και όταν πρέπει να γίνουν ταυτόχρονα και άλλες επεμβάσεις, όπως η αφαίρεση εκκολπώματος της ουροδόχου κύστης.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να επιλέξετε έναν έμπειρο Ουρολόγο που είναι σε θέση να εκτελέσει όλους τους διαφορετικούς τύπους χειρουργικών επεμβάσεων για την καλοήθη διόγκωση του προστάτη, καθώς αυτό θα σας επιτρέψει να επιλέξετε αυτό που είναι πραγματικά κατάλληλο για εσάς. Οι λανθασμένες ενδείξεις και η ανεπαρκής εκτέλεση της χειρουργικής επέμβασης είναι η κύρια αιτία αποτυχίας των επεμβάσεων του προστάτη και ανάγκης για περαιτέρω θεραπεία στο μέλλον.

Όπως σε κάθε είδους χειρουργική επέμβαση, οι τεχνικές για τη θεραπεία των συμπτωμάτων από τη διόγκωση του προστάτη ενέχουν κάποιους κινδύνους.Είναι θεμελιώδες να τους συζητήσετε με τον Ουρολόγο σας και να σταθμίσετε το όφελος που θα έχετε έναντι αυτών:

• Παλίνδρομη εκσπερμάτιση. Η παλίνδρομη εκσπερμάτιση είναι η πιο συχνή μακροπρόθεσμη επιπλοκή της χειρουργικής επέμβασης του προστάτη.Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής θα έχει φυσιολογικό οργασμό αλλά δεν θα υπάρξει εκσπερμάτιση καθώς το σπέρμα θα ρέει πίσω στην ουροδόχο κύστη. Σε περιπτώσεις όπου αυτό αποτελεί σημαντική ανησυχία, τεχνικές όπως η Rezum είναι πιο αποδεκτές.
• Ακράτεια ούρων. Κάποιου βαθμού ακράτεια ούρων, όπου ουρείτε χωρίς να το θέλετε, είναι αρκετά συχνή μετά από αυτού του είδους την επέμβαση. Βελτιώνεται και εξαφανίζεται κατά τις ημέρες/εβδομάδες μετά την επέμβαση, αλλά σπάνια μπορεί να αποτελέσει μακροπρόθεσμο πρόβλημα.
• Στυτική δυσλειτουργία.Έως και το 10% των ανδρών που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση για διογκωμένο προστάτη μπορεί να παρουσιάσουν στυτική δυσλειτουργία στη συνέχεια. Αυτή μπορεί να είναι είτε προσωρινή είτε μόνιμη.
• Στενώσεις της ουρήθρας. Η στένωση της ουρήθρας μπορεί να συμβεί εάν η ουρήθρα υποστεί βλάβη κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης και γίνει ουλώδης. Τα συμπτώματα μιας στένωσης της ουρήθρας μπορεί να περιλαμβάνουν:
  • μεγάλη προσπάθεια για ούρηση
  • διχαλωτή ροή την ούρων
  • σταγόνες ούρων που στάζουν μόλις τελειώσετε την τουαλέτα
  • ήπιος πόνος κατά την ούρηση

Υπάρχει πάντα ένας ορισμένος κίνδυνος ο προστάτης να μεγαλώσει ξανά μετά τη χειρουργική επέμβαση και αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη θεραπεία που χρησιμοποιήθηκε αρχικά και από το αν η επέμβαση εκτελέστηκε σωστά. Οι πιο “ριζικές” θεραπείες, όπως η ρομποτική απλή προστατεκτομή, η HOLEP και η TURP, τείνουν να έχουν μικρότερη πιθανότητα να επιτρέψουν στον προστάτη να αναπτυχθεί ξανά.

Ο ασθενής θα χρειαστεί να δει τον ουρολόγο του 1-2 φορές μετά την επέμβαση απλώς και μόνο για να βεβαιωθεί ότι όλα λειτουργούν καλά. Όταν η επέμβαση είναι επιτυχής δεν υπάρχει ανάγκη για μακροχρόνια παρακολούθηση, εκτός εάν τα συμπτώματα επανέλθουν στο μέλλον.

Η πραγματοποίηση μιας επέμβασης για καλοήθη διόγκωση του προστάτη δεν σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να σταματήσει να ελέγχει το PSA. Η εξέταση αυτή γίνεται για την ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη όταν αυτός βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και δεν αποτελεί δείκτη για τη διόγκωση του προστάτη.

Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης για καλοήθη διόγκωση του προστάτη η κάψα του προστάτη παραμένει ανέπαφη και αυτό ακριβώς είναι το τμήμα του αδένα από το οποίο προκύπτουν οι περισσότεροι καρκίνοι.

Συνήθως η περιοχή της επέμβασης χρειάζεται περίπου 3 εβδομάδες για να επουλωθεί, κατά τη διάρκεια των οποίων είναι απαραίτητο να αποφεύγονται οποιεσδήποτε έντονες σωματικές δραστηριότητες. Ο ασθενής θα πρέπει συνήθως να μείνει εκτός εργασίας για μερικές εβδομάδες, εκτός εάν η εργασία του περιλαμβάνει σωματική προσπάθεια, οπότε η περίοδος αυτή μπορεί να χρειαστεί να παραταθεί.